آیا تا به حال با خود فکر کرده‌اید که چرا معمولاً در اتاق عمل از لباس‌های سبز یا آبی استفاده می‌شود؟ به خصوص اینکه چرا جراحان لباس سبز می پوشند ؟ اگرچه ممکن است از نظر بسیاری از بیماران و همراهان آن‌ها این نوع انتخاب رنگ بی‌اهمیت جلوه کند، اما طبق اصول پزشکی وجود آن در میزان موفقیت یک عمل جراحی بسیار موثر است. در گذشته جراحان از لباس اتاق عمل یا اسکراب زنانه و اسکراب مردانه استریل شده در هنگام انجام عمل جراحی استفاده نمی‌کردند. اما با ظهور نظریه‌های مربوط به لزوم ضدعفونی در طی همه‌گیری ویروس آنفولانزا در سال 1918، استفاده از ماسک‌های جراحی، دستکش‌های پلاستیکی جراحی، پارچه‌ها، روپوش‌ها و کلاه جراحی ضدعفونی شده در اتاق عمل رواج پیدا کرد. بدین ترتیب، جراحان برای تمیزی بیشتر و به صورت هماهنگ شروع به پوشیدن انواع لباس اتاق عمل با رنگ سفید کردند. البته طبق نظر بسیاری از متخصصان، تکنیک درست و واقعی استریل وسایل پزشکی هنوز تا حدود دهه 1940 میلادی مورد استفاده قرار نگرفته بود.
علت سبز بودن لباس جراحان !
حال به بحث تخصصی چرا جراحان لباس سبز می پوشند می پردازیم ، اوایل قرن 20 بود که بسیاری از جراحان متوجه شدند؛ به علت انعکاس نور چراغ‌های بالای سرشان در اتاق عمل بر روی روپوش سفید همکارانشان، واقعا بعد از مدتی چشمان آن‌ها هیچ چیزی را درست نمی‌بیند و انگار کور شده‌اند. درست مشابه شرایطی که برای اولین بار در زمستان به بیرون می‌روید و در اثر انعکاس نور خورشید از روی برف‌ها احساس تاری دید می‌کنید. کار به جایی رسید که در حین جراحی، پزشکان در اثر خیره شدن بیش از حد به لباس اتاق عمل سفید همکاران خود دچار سردرد می‌شدند. تا اینکه در سال 1914 یک پزشک جراح تصمیم گرفت به جای رنگ سفید از رنگ سبز در اتاق عمل استفاده کند، چرا که به نظر او شاید این ابتکار باعث بروز مشکلات ذکر شده نشود. جزئیات این ابتکار بعدها در سال 1998 به صورت یک مقاله در مجله پرستاری جراحی امروز (Today’s Surgical Nurse) منتشر شد. پس از این واقعه، به مرور جراحان در سراسر جهان شروع به پوشیدن لباس اتاق عمل با رنگ آبی یا سبز کردند. این امر همچنین باعث شد که کارکنان بخش خشکشویی بیمارستان‌ها که مشکلات زیادی برای از بین بردن لکه‌های خون از لباس پزشکان داشتند نیز احساس رضایت کنند. چرا که رنگ قرمز خون و لکه‌های ناشی از آن، از لباس‌هایی با رنگ‌های سبز و آبی سریعتر از لباس‌هایی با رنگ سفید پاک می‌شود. در ادامه این مطلب با دو دلیل اصلی این مساله چرا جراحان لباس سبز می‌پوشند و علت اینکه چرا هنوز هم مورد تایید است، آشنا خواهید شد.
چرا جراحان لباس سبز می پوشند ؟
دلیل اول اینکه چرا جراحان لباس سبز می پوشند
با این حال چرا جراحان رنگ سبز و آبی را به عنوان رنگ اصلی برای لباس اتاق عمل انتخاب کردند و به سراغ رنگ‌های بنفش یا زرد نرفتند؟ واقعیت این است که رنگ‌های سبز و آبی در طیف بصری نور نقطه مقابل رنگ قرمز هستند. بنابراین با توجه به اینکه جراح در طی یک عمل جراحی همیشه بر روی نقاطی با رنگ قرمز متمرکز می‌شود؛ این تضاد می‌تواند به تقویت قدرت بینایی وی کمک کند و باعث شود حتی چشم او نسبت به سایه‌های مختلف قرمز رنگ حساس شود. می‌توانید چگونگی این تضاد را در چرخه رنگ‌ها نیز مشاهده کنید. در نتیجه این مساله به آن‌ها کمک می‌کند تا توجه بیشتری به تفاوت‌های ظریف آناتومی انسان داشته باشند، که به طور قابل توجهی احتمال اشتباه در حین عمل را کاهش می‌دهد.
دلیل دوم اینکه چرا جراحان لباس سبز می‌پوشند
پاسخ دیگر این سوال که چرا جراحان لباس سبز می‌پوشند؛ وجود تصاویر منحرف‌کننده است. همان طور که می‌دانید چشمان جراحان برای مدت طولانی (گاهی تا 12 ساعت) مدام بر روی رنگ قرمز متمرکز است و این شرایط می‌تواند باعث ایجاد تصاویر منحرف‌کننده سبز رنگ در قالب توهم در میدان دید آن‌ها شود (بر اثر خستگی چشم و بروز یک وضعیت انحرافی در پردازش مغز). بنابراین اگر یک جراح نگاه خود را از اندام‌های خونی به یک لباس اتاق عمل سفید رنگ تغییر دهد، به سرعت این توهمات خود را نشان خواهند داد. اما اگر بیشتر فضای اتاق عمل از جمله لباس‌ها به رنگ سبز باشند؛ در اثر تطبیق رنگ‌ها با هم مشکلی به وجود نمی‌آید. طبق تجربه، این تصاویر منحرف‌کننده مشابه نقاط شناوری هستند که پس از مشاهده مستقیم نور خورشید می‌بینید و مدام در میدان دید جراح قرار می‌گیرند. از طرفی طبق اصول روانشناسی رنگ‌ها، رنگ سبز یکی از بهترین رنگ‌هایی است که می‌توان برای انواع لباس اتاق عمل استفاده کرد، زیرا نگاه به آن باعث احساس آرامش در بیمار و جراح می‌شود و می‌تواند از استرس بیمار بکاهد. طبق تحقیقات انجام شده نیز رنگ سبز فشار خون فرد را هنگام مشاهده کاهش می‌دهد. نکته قابل توجه دیگر این است که رنگ قرمز لکه‌های خون پس از چند دقیقه بر روی لباس با رنگ سبز، تیره‌تر می‌شود و تقریباً سیاه به نظر می‌رسد. این مساله می‌تواند به جراح کمک کند تا با آرامش خاطر به کار خود ادامه دهد. بنابراین به طور کلی می‌توان گفت؛ برای این مساله که چرا جراحان لباس سبز می‌پوشند، دلایل قاطع و علمی وجود دارد.
چرا لباس جراحان سبز است ؟
با توجه به دلایل محکمی که اشاره شد، هنوز هم در پیشرفته‌ترین اتاق‌های عمل جهان از رنگ سبز برای لباس اتاق عمل جراحان و دستیاران آن‌ها استفاده می‌شود و رنگ دیگری جایگزین آن نشده است. حتی پارچه‌های استریل مورد نیاز برای مراحل مختلف جراحی نیز به رنگ سبز انتخاب می‌شوند. در نهایت امیدواریم با مطالعه این مطلب از پارچه بیمارستانی، پاسخ سوال خود یعنی چرا لباس جراحان سبز است ؟ را دریافت کرده باشید.